Mười mấy năm trước, mình còn rất trẻ và cũng ... rất nghèo.
Thời đó, mình xài Windows bản crack, IDE hàng ngon thì chơi cheat code, hoặc dùng giả lập ở local và fake licence server. Nói chung ở giai đoạn đó, dùng app crack là một xu thế, app crack nhan nhản khắp nơi. Đi làm lương ba cọc, ba đồng. Nghĩ trong đầu để dành được chút nào hay chút đó. Vậy đó, mà nghèo vẫn hoàn nghèo.
Có một lần, mình và anh Martin (CTO ở công ty cũ và là sếp mình lúc đó) ngồi nói chuyện về một tool khá hay (giờ mình quên mất tên). Ảnh nói ảnh sẽ mua license để dùng. Mình nhanh nhảu: cái này chắc có bản crack, để tải về xài trước thử nghiệm. Tự nhiên ảnh nhìn mình bằng một ánh mắt rất lạ, rồi nói: Không, đừng làm vậy. Như vậy là ăn cắp.
Mình thật sự rất bối rối. Và đó là một câu nói làm thức tỉnh thế giới quan của mình. Đúng, mình có thể nghèo, nhưng đừng hèn. Ăn cắp là một hành động hèn và mình đừng nên làm vậy. Mình đừng đổ lỗi cho cái nghèo để suy nghĩ và hành động hèn hạ.
Từ thời điểm đó, mình chuyển qua dùng Ubuntu thay cho Windows. Thế giới dùng Photoshop, mình dùng Gimp. Chuyển toàn bộ IDE xịn - xài chùa sang dùng những gì thuộc về community và open source. Mình vận động cả team development chuyển sang dùng Ubuntu, và các công cụ nguồn mở miễn phí. Có người thích, có người không thích, ... nhưng mình cố gắng thuyết phục, rồi cũng thành công.
Khi thay đổi nhận thức, tự nhiên mình thấy một chân trời mới rộng mở. Mình học được nhiều thứ hơn. Tư duy tốt hơn, cuộc sống tốt hơn. Mình cũng dần dần đặt ra những nguyên tắc sống cho bản thân, và cố gắng dùng nó để làm kim chỉ nam trong những quyết định của mình. Và trong đó, có một điều cơ bản: đừng làm những gì trái với đạo đức, đừng làm gì để mình phải hổ thẹn với lương tâm. Mình không kiểm soát được những gì người khác nghĩ về mình, nhưng mình tuyệt đối sẽ không để mình làm điều gì cho chính mình phải hổ thẹn.
Khi mình thay đổi tư duy, cuộc sống mình thay đổi, và gặp nhiều thuận lợi hơn.
Gần đây, mình thấy nhan nhản khắp nơi mọi người share nhau những cách chích chọt để xài Veo 3 miễn phí, tạo tài khoản rồi bán lại, những cách không chính thống để share cho nhau những sản phẩm, dịch vụ có bản quyền, và mua với giá rẻ hơn (Netflix, ChatGPT ..). Mỗi khi thấy những đoạn video hay quảng cáo như vậy, tự nhiên mình lại nghĩ đến câu chuyện năm xưa của bản thân mình.
Mình có thể nghèo, nhưng hãy sống sao cho có thể ngẩng cao đầu. Khi bạn ngẩng cao đầu, có thể bạn chưa hết nghèo đâu, nhưng không ai trao cơ hội cho những kẻ hèn cả.
Cá nhân mình tin rằng: tâm thức quyết định hành động, hành động quyết định kết quả, kết quả quyết định số phận. Chúng ta đang ở một kỉ nguyên vươn mình. Và trong tâm thức của mình, để vươn mình - chúng ta phải sống ngẩng cao đầu trước đã.
Trân trọng!