Mình từng xem được một đoạn phim về lời Bác Hồ dạy và mình thấy rất ấn tượng về câu nói của Bác:
Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.
Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.
Thiếu một mùa, thì không thành trời.
Thiếu một phương, thì không thành đất.
Thiếu một đức, thì không thành người
Ngày mình còn nhỏ, ba mình thường dạy cho mình về bốn Đức này. Ba mình là một Đảng viên gương mẫu và ông luôn giữ mình trong sạch, chính trực đến lúc cuối đời. Lúc đó còn trẻ người, mình cũng không để tâm nhiều đến những điều ông nói. Đến một ngày ở cái tuổi trung niên, mình lại thấy thấm thía hơn về những điều tưởng chừng đơn giản ấy.
Phàm sống ở trên đời, giữ được bốn Đức: Cần - Kiệm - Liêm - Chính quả thật rất khó.
- Cần: chuyên cần, nhẫn nại, gặp khó khăn không sờn lòng. Luôn cố gắng phấn đấu hết mình. Lúc nào cũng ham học hỏi, không ngừng làm cho bản thân tiến bộ.
- Kiệm: sống thanh đạm, tiết kiệm, biết đủ, biết dừng. Không tiêu xài phung phí.
- Liêm: thanh liêm, trong sạch. Giữ cho lòng không thấy lợi quên nghĩa, không để cho những điều lợi lộc làm mất đi lý trí, để làm những việc hại đời, hại người.
- Chính: sống chính trực, ngay thẳng. Làm việc dựa trên lý trí, tôn trọng sự thật, không nói những điều sai trái, không gian dối, lừa lọc.
Trong cuộc đời đi làm, hẳn ai cũng từng phải bị hoàn cảnh đặt mình vào những tình huống mâu thuẫn để cân nhắc có giữ "đức" cho bản thân hay không.
Càng lên vị trí cao, có vai trò quyết định càng lớn, giữ cho mình "liêm", "chính" càng khó khăn.
Xã hội càng phát triển, ai cũng chạy theo danh lợi vật chất, thì giữ cho mình "kiệm" lại càng vất vả.
AI càng phát triển, công cụ càng nhiều, thì giữ cho mình chữ "cần" không phải dễ.
Một lần mình vô tình đọc được comment của một bạn trẻ trên Linkedin trên một bài post nào đó (cũng khá viral): "Thời đại nào mà ông còn dạy đạo đức cho lập trình viên. Chẳng phải 12 năm đi học đã được học đạo đức ở trên trường rồi sao. Ai cũng nói về đạo đức, mà thực tế thì ...".
Bản thân mình tâm niệm rằng: khi con người sống đủ chín, người ta sẽ nhận ra kim chỉ nam để dẫn lối cuộc đời mình chính là đạo đức. Có Đức, mới dẫn được Đạo, mới mở ra được con đường đi đúng của mình. Sống sao cho không thẹn với lòng, sống sao để cuộc đời mình không hối tiếc khi về với đất. Được như vậy, quý lắm thay!
Có một câu hát mà mình rất thích:
Nếu một mai, tôi có bay lên trời.
Thì người ơi, tôi đã sống rất thảnh thơi
Nếu một mai, tôi có bay lên trời.
Thì người ơi, tôi đã sống rất tuyệt vời!
Để sống được tuyệt vời như vậy, giữ được tứ đức thật là kim chỉ nam mà mình muốn theo đuổi!